กำเนิดลูกเสือโลก จากเกาะบราวน์ซีสู่ทั่วโลก

ลูกเสือคืออะไร? รู้จักแนวคิดเบื้องหลัง “Scouting”

ลูกเสือ (Scouting) คือ กิจกรรมการฝึกอบรมเยาวชนเพื่อพัฒนาทักษะชีวิต ความมีวินัย ความสามัคคี และการช่วยเหลือผู้อื่นโดยไม่หวังผลตอบแทน ซึ่งเริ่มต้นจากความคิดของนายทหารอังกฤษนามว่า ลอร์ด เบเดน-โพเวลล์ (Lord Baden-Powell)

Lord Baden-Powell

จุดเริ่มต้นของแนวคิดลูกเสือ

การกำเนิดของลูกเสือ (Scouting) มีต้นกำเนิดมาจากแนวคิดและประสบการณ์ของ พลตรีลอร์ด เบเดน-โพเวลล์ แห่งกิลเวลล์ (Lord Robert Stephenson Smyth Baden-Powell of Gilwell) นายทหารชาวอังกฤษ ผู้เล็งเห็นว่าการฝึกอบรมเยาวชนให้รู้จักความรับผิดชอบ มีระเบียบวินัย และมีทักษะการเอาตัวรอด จะช่วยพัฒนาเด็กให้เติบโตเป็นคนดีของสังคม

ที่มาของแนวคิดลูกเสือ

เกริ่นนำ : ในช่วงแรก ขบวนการลูกเสือถือกำเนิดขึ้นจากแนวคิดของ ลอร์ด เบเดน-โพเวลล์ ซึ่งเป็นนายทหารอังกฤษที่มีประสบการณ์จากสงครามโบเออร์ ต่อมา เขาได้นำแนวคิดนี้ไปจัดค่ายทดลองจริงที่ เกาะบราวน์ซี ในปี ค.ศ. 1907 จากนั้น ขบวนการลูกเสือก็เริ่มแพร่ขยายไปยังประเทศต่าง ๆ ทั่วโลก โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ประเทศไทยนับเป็นประเทศแรกในเอเชียที่ก่อตั้งลูกเสือขึ้นอย่างเป็นทางการในที่สุด ขบวนการลูกเสือได้พัฒนาเป็นกิจกรรมเสริมสร้างเยาวชนที่มีบทบาทสำคัญในหลายประเทศจนถึงปัจจุบัน

การลูกเสือเกิดขึ้นในประเทศอังกฤษเป็นแห่งแรกในโลก เมื่อ พ.ศ. 2451 (ค.ศ. 1908) โดยพลโท ลอร์ด เบเดน เพาเวลล์ (Lord Baden Powell) หรือ B-P มูลเหตุจูงใจที่ตั้งกองลูกเสือขึ้นมาก็คือ ท่านไปรับราชการทหารโดยไปรักษาเมืองมาฟฟิคิง (Mafiking) อันเป็นเมืองขึ้นของอังกฤษในสหภาพแอฟริกาใต้ ขณะนั้นเกิดสงครามขึ้นกับพวกบัวร์ (Boer War) เบเดน-โพเวลล์ เคยเป็นนายทหารอังกฤษที่ประจำการในแอฟริกาใต้ เขาเห็นว่าเยาวชนมีศักยภาพในการช่วยงานกองทัพ เช่น การส่งข่าวและสอดส่องเหตุการณ์ในช่วงสงครามโบเออร์ (Boer War) ปี ค.ศ. 1899–1900

ในการผจญศึกใหญ่คราวนั้น ท่านได้ฝึกเด็กขึ้นหน่วยหนึ่่ง เพื่อช่วยราชการสงคราม เช่น เป็นผู้สื่อข่าว สอดแนม รักษาความสงบเรียบร้อยภายใน รับใช้ในการงานต่างๆ เช่น ทำครัวเป็นต้น ปรากฎว่าได้ผลดีมาก เพราะเด็กที่ได้รับการฝึกเหล่านั้นสามารถปฎิบัติหน้าที่ที่ใช้รับมอบหมายได้ อย่างเข้มแข็งว่องไว ได้ผลดีไม่แพ้ผู้ใหญ่และบางอย่างกลับทำได้ดีกว่าผู้ใหญ่เสียอีก

หลังสงคราม เบเดน-โพเวลล์เริ่มรวบรวมแนวคิดการฝึกเด็กและเยาวชนเหล่านี้ จนกระทั่งเขาเขียนหนังสือชื่อ “Scouting for Boys” ในปี ค.ศ. 1908 ซึ่งเนื้อหาประกอบด้วยทักษะการเอาตัวรอดในธรรมชาติ การปฐมพยาบาล การสังเกต การตั้งแคมป์ และบทเรียนทางศีลธรรม เน้นการใช้ชีวิตอย่างมีคุณค่าและเป็นประโยชน์ต่อสังคม ซึ่งกลายเป็นต้นแบบของกิจกรรมลูกเสือในเวลาต่อมา

ค่ายลูกเสือครั้งแรกของโลกที่เกาะบราวน์ซี (Brownsea Island)

เมื่อท่านกลับจากราชการสงครามเมืองมาฟฟิคิงแล้ว ท่านได้ร่างโครงการอบรมเด็กขึ้น มีหลักการคล้ายลูกเสือในปัจจุบัน ต่อมาในปี พ.ศ. 2450 (ค.ศ. 1907) ท่านได้ทดลองแนวคิดการฝึกลูกเสือโดยตั้ง Boy Scout ขึ้นเป็นกองแรกที่ขึ้นบนเกาะบราวน์ซี ไอแลนด์ (Brown Sea Island ) ประเทศอังกฤษ โดยมีเด็กชาย 20 คนเข้าร่วมค่าย 8 วัน โดยเกลี้ยกล่อมเด็กที่เที่ยวเตร่อยู่ในที่ต่างๆ มาอบรม แล้วท่านได้คอยคุมการฝึกตามโครงการด้วยตนเอง และได้ผลดีสมความมุ่งหมายทุกประการจึงทำให้เกิดความบันดาลใจ ในอันที่จะขยายกิจการให้กว้างขวางออกไปในวันข้างหน้า ซึ่งเป็นครั้งแรกที่กิจกรรมลูกเสือถูกนำมาใช้จริง

กิจกรรมในค่ายประกอบด้วย :

การตั้งแคมป์
การเอาตัวรอดในธรรมชาติ
การเดินป่า
การเรียนรู้วินัยและความสามัคคี

First Scout encampment, Brownsea Island, Dorset, England, August 1907
ภาพจาก https://en.m.wikipedia.org/wiki/File:Brownsea_Island_first_Scout_camp.png

Brownsea Island
ภาพจาก https://www.dorsetscouts.org.uk/activity-centres/brownsea-island

การเติบโตของขบวนการลูกเสือ

หลังความสำเร็จของค่ายแรก ลูกเสือกลายเป็นขบวนการที่ขยายไปทั่วโลกอย่างรวดเร็วในปี ค.ศ. 1910 ก่อตั้ง The Boy Scouts Association ขึ้นอย่างเป็นทางการในอังกฤษ และในไม่ช้าก็มีการจัดตั้งขบวนการลูกเสือในหลายประเทศ เช่น สหรัฐอเมริกา อินเดีย ญี่ปุ่น ออสเตรเลีย และประเทศไทย

พอถึงปี พ.ศ. 2455 (ค.ศ. 1912) รัฐบาลอังกฤษได้ประกาศรับรองฐานะของลูกเสืออังกฤษเป็นทางการพร้อมกับออก กฎหมายคุ้มครองให้ด้วย จากนั้นการลูกเสืออังกฤษก็เจริญแพร่หายออกไปเป็นลำดับมา

“คติพจน์ที่ท่านลอร์ดบาเดนเพาเวลล์ได้ให้ไว้แก่ลูกเสือก็คือ BE PREPARED (จงเตรียมพร้อม)”
Load Baden Powell (ลอร์ด เบเดน เพาเวลด์)

หลักการของลูกเสือ

ลูกเสือมีหลักการ 3 ข้อ ที่ทั่วโลกยึดถือร่วมกัน ได้แก่ :

หน้าที่ต่อพระเจ้าและประเทศชาติ
หน้าที่ต่อผู้อื่น
หน้าที่ต่อตนเอง

หนังสือ Scouting for Boys : หัวใจของลูกเสือทั่วโลก

หนังสือ Scouting for Boys ที่เขียนโดยเบเดน-โพเวลล์ ไม่ใช่แค่ตำรา แต่คือ “จิตวิญญาณ” ของลูกเสือ
เนื้อหาเน้นให้เยาวชนฝึกฝนตนเองผ่านกิจกรรมและการใช้ชีวิตจริง

หนังสือ Scouting for boys พิมพ์ออกจำหน่ายทั้งหมด 6 เล่มและประเทศต่างๆที่มีกิจการ Scout ก็มักเคยพิมพ์ออกเผยแพร่สำหรับผู้ที่สนใจรวมทั้งประเทศไทยด้วย ต่อมา พลโท โรเบิร์ต เบเดน โพเอลล์ ได้รับการแต่งตั้งให้เป็น บารอน ซึ่งบรรดาศักดิ์นี้พระราชทานโดยพระเจ้ายอร์จ ที่ 5 ในปี พ.ศ. 2472 ทำให้เขาเป็นสมาชิกสภาขุนนาง ซึ่งตามประเพณีของอังกฤษผู้ที่ได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์ ตั้งแต่บารอนขึ้นไป จะต้องมีชื่อสถานที่ต่อท้าย ซึ่งเขาเลือกเอา กิลเวลล์ (Gil Well Park) ที่เป็นชื่อของศนย์ฝึกอบรมผู้บังคับบัญชาลูกเสือนานาชาติ ทำให้เขาได้ชื่อตามบรรดาศกดิ์ว่า บารอน เบเดน โพเอลล์ แห่ง กิลเวลล์ แต่คนทั่วไปมักนิยมเรียก ลอร์ด เบเดน โพเอลล์ ในการชุมนุม Scout ครั้งแรกของโลกในปี พ.ศ. 2463 ที่ประชุมผู้แทน Scout จากประเทศต่างๆ ก็ประกาศให้เขาเป็นประมุขของ Scout ตลอดกาล และทุกคนเรียกท่านอย่างย่อๆว่า B-P

ปกหนังสือ Scouting for Boys ฉบับพิมพ์ครั้งแรก ปี 1908 เขียนโดย Lord Baden-Powell
ต้นกำเนิดกิจกรรมลูกเสือโลก ซึ่งเป็นแรงบันดาลใจให้เกิดขบวนการลูกเสือทั่วโลก
ภาพจาก https://th.m.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Scouting_for_boys_1_1908.jpg

บทบาทของลูกเสือในปัจจุบัน

ปัจจุบันกิจกรรมลูกเสือยังคงมีอยู่ในหลายประเทศทั่วโลก รวมถึงประเทศไทย โดยมีเป้าหมายในการ :

เสริมสร้างคุณธรรมและจริยธรรมให้กับเยาวชน
ส่งเสริมการเรียนรู้นอกห้องเรียน
พัฒนาทักษะชีวิต การทำงานเป็นทีม และการเอาตัวรอด
ปลูกฝังความรักชาติและความเสียสละ

สรุป : ลูกเสือคือรากฐานของเยาวชนที่ดี

จากแนวคิดของทหารคนหนึ่ง สู่ขบวนการระดับโลกที่มีบทบาทสำคัญในการปลูกฝังคุณธรรมและพัฒนาศักยภาพเยาวชน “ลูกเสือ” ไม่ใช่เพียงกิจกรรม แต่เป็นเส้นทางที่สร้างคนดีมีคุณภาพให้กับสังคมโลก

แหล่งที่มา :

คำค้นหลัก: กำเนิดลูกเสือ, ประวัติลูกเสือ, ลูกเสือไทย, ลูกเสือโลก, Baden-Powell, ลูกเสือคืออะไร
คำค้นรอง: ค่ายลูกเสือแรก, สงครามโบเออร์, กิจกรรมลูกเสือ, Scouting for Boys, ลูกเสือในประเทศไทย