สำนักงานลูกเสือเขตพื้นที่การศึกษานครราชสีมา เขต 6 เกิดขึ้นตามพระราชบัญญัติลูกเสือ พ.ศ. 2551 มาตรา 35 ให้มีสำนักงานลูกเสือเขตพื้นที่การศึกษา เพื่อการบริหารงานลูกเสือในเขตพื้นที่การศึกษานั้น มาตรา 36 ให้มีคณะกรรมการลูกเสือเขตพื้นที่การศึกษา และ มาตรา 39 ให้มีสำนักงานลูกเสือเขตพื้นที่การศึกษาอยู่ในสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา นั้น โดยมีผู้อำนวยการสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาเป็นผู้อำนวยการสำนักงานลูกเสือเขต พื้นที่การศึกษาบังคับบัญชาและรับผิดชอบการดำเนินงานของสำนักงานลูกเสือเขตพื้นที่การศึกษา และให้รองผู้อำนวยการสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาซึ่งผู้อำนวยการสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามอบหมายเป็นผู้ช่วยหัวหน้าสำนักงานลูกเสือเขตพื้นที่การศึกษา
ประวัติความเป็นมาของสำนักงานลูกเสือเขตพื้นที่การศึกษา เบื้องหลังการจัดกิจการลูกเสือไทยทั่วประเทศ
กิจการลูกเสือไทย นับตั้งแต่ก่อตั้งในปี พ.ศ. 2454 โดยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้เติบโตและแพร่หลายไปทั่วประเทศ โดยมีโครงสร้างการบริหารจัดการที่ขยายตามระบบการศึกษาไทย หนึ่งในหน่วยงานสำคัญที่ทำหน้าที่ผลักดันกิจกรรมลูกเสือในระดับพื้นที่คือ “สำนักงานลูกเสือเขตพื้นที่การศึกษา” ซึ่งมีบทบาทสำคัญทั้งในเชิงนโยบายและการปฏิบัติ
จุดเริ่มต้นของการกระจายอำนาจลูกเสือสู่ภูมิภาค
ในช่วงก่อนปี พ.ศ. 2546 การบริหารกิจการลูกเสือส่วนใหญ่กระจุกอยู่ในระดับส่วนกลาง โดยเฉพาะภายใต้การกำกับของ สำนักงานลูกเสือแห่งชาติ ซึ่งขึ้นตรงกับกระทรวงศึกษาธิการ แต่เมื่อประเทศไทยเข้าสู่การปฏิรูปการศึกษาและกระจายอำนาจการจัดการศึกษาสู่ “สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา” ที่ตั้งขึ้นตามพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ ปี พ.ศ. 2542 (และปรับปรุงใน พ.ศ. 2545) ความจำเป็นในการกระจายงานลูกเสือไปยังท้องถิ่นจึงตามมา
การจัดตั้ง “สำนักงานลูกเสือเขตพื้นที่การศึกษา”
เมื่อปี พ.ศ. 2546 กระทรวงศึกษาธิการได้มีนโยบายสนับสนุนให้สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาทั่วประเทศ จัดตั้ง “สำนักงานลูกเสือเขตพื้นที่การศึกษา” ขึ้นในแต่ละเขต โดยมีเป้าหมายเพื่อให้การจัดกิจกรรมลูกเสือเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพในระดับพื้นที่ และสอดคล้องกับบริบทของชุมชนท้องถิ่น โดยสำนักงานลูกเสือเขตพื้นที่การศึกษามีภารกิจสำคัญ ได้แก่
- ส่งเสริมและสนับสนุนการจัดการเรียนการสอนวิชาลูกเสือในโรงเรียน
- จัดฝึกอบรมบุคลากรทางลูกเสือ เช่น ครูผู้กำกับลูกเสือ
- ประสานงานกับ สำนักงานลูกเสือแห่งชาติ ในการจัดกิจกรรมระดับชาติและระดับนานาชาติ
- ส่งเสริมค่านิยมลูกเสือ เช่น วินัย ความเสียสละ ความเป็นผู้นำ ฯลฯ ให้เข้าถึงนักเรียนทุกระดับชั้น
โครงสร้างและบทบาทในยุคใหม่
ในยุคของ การศึกษา 4.0 และ โลกหลังโควิด-19 สำนักงานลูกเสือเขตพื้นที่การศึกษายังได้รับการพัฒนาให้ตอบรับกับเทคโนโลยี เช่น
- การจัดอบรมลูกเสือผ่านระบบออนไลน์ (e-Training)
- การใช้ระบบฐานข้อมูลกลางในการบันทึกกิจกรรมลูกเสือ
- การสร้างเครือข่ายครูลูกเสือระดับเขตและระดับภาค
นอกจากนี้ บางเขตพื้นที่ยังมีการจัดตั้ง “ค่ายลูกเสือ” เพื่อใช้เป็นสถานที่ฝึกอบรมและจัดกิจกรรมอย่างเป็นระบบในระยะยาว เช่น ค่ายลูกเสือจังหวัด, ค่ายลูกเสือเฉลิมพระเกียรติ ฯลฯ
บทบาทสำคัญของครูลูกเสือในพื้นที่
สำนักงานลูกเสือเขตพื้นที่การศึกษายังทำหน้าที่ส่งเสริม “ผู้บังคับบัญชาลูกเสือ” ให้ได้รับการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง ทั้งด้านวิชาการและคุณธรรม ด้วยหลักสูตรต่าง ๆ เช่น
- หลักสูตรผู้กำกับลูกเสือสำรอง
- หลักสูตรผู้กำกับลูกเสือสามัญ
- หลักสูตรผู้กำกับลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่
- หลักสูตรผู้กำกับลูกเสือวิสามัญ
- หลักสูตรวิชาพิเศษ
- ฯลฯ
ซึ่งแต่ละหลักสูตรจะมีระบบฝึกอบรมและรับรองคุณวุฒิภายใต้การควบคุมจากสำนักงานลูกเสือเขตพื้นที่การศึกษา ร่วมกับสำนักงานลูกเสือแห่งชาติ
สรุป: เสาหลักเบื้องหลังความเข้มแข็งของลูกเสือไทย
สำนักงานลูกเสือเขตพื้นที่การศึกษา คือ กลไกสำคัญที่ทำให้กิจกรรมลูกเสือสามารถขับเคลื่อนไปได้อย่างทั่วถึงและมีคุณภาพ พวกเขาไม่เพียงเป็น “ผู้ประสานงาน” แต่ยังเป็น ผู้สร้างแรงบันดาลใจ และเป็นผู้ปูรากฐานคุณธรรมให้กับเยาวชนไทย
ดังนั้น หากวันนี้เรายังเห็นเด็กนักเรียนไทยยืนเคารพธงชาติอย่างสง่างาม สวมเครื่องแบบลูกเสือ และร่วมกิจกรรมกลางแจ้งอย่างภาคภูมิ นั่นก็เพราะมีสำนักงานลูกเสือในแต่ละเขตพื้นที่การศึกษาคอยทำงานอยู่เบื้องหลังอย่างไม่หยุดยั้ง
และ…เว็บไซต์ สำนักงานลูกเสือเขตพื้นที่การศึกษานครราชสีมา เขต 6 (https://scout.nma6.go.th) ก่อเกิดขึ้นเพื่อเป็นช่องทางในการประชาสัมพันธ์กิจการลูกเสือของสำนักงานเขต พื้นที่ฯ ให้กับบุคลากรในสังกัดและผู้สนใจเข้ามาเยี่ยมชมศึกษาเนื้อหาสาระที่เกี่ยว กับลูกเสือและเสนอแนวทางการพัฒนากิจการลูกเสืออีกทางหนึ่ง …!
ปรับปรุงข้อมูลเมื่อวันที่ 10 พฤษภาคม 2568
